Pengenalan

DEFINISI

Interpretasi bermaksud: Suatu aktiviti pendidikan yang bertujuan mendedahkan maksud dan hubungan dengan pelbagai objek, melalui pengalaman langsung, dan melalui illustrasi media.

Maksud interpretasi bagi sesuatu tempat tarikan pelancong pula ialah: Penerangan atau maklumat tentang sesuatu tempat itu supaya para pelawat yang datang tahu sama ada sejarah, kegunaan, tujuan dsbnya tentang tempat tersebut. Antara contoh interpretasi ialah seperti keterangan di papan tanda dan yang terdapat di dalam cermin, benda atau barang yang dipamerkan.

OBJEKTIF

• untuk membantu pelawat.
• untuk menyempurnakan matlamat pengurusan.
• untuk meningkatkan kefahaman dan pengetahuan terhadap sesebuah organisasi dan program-programnya.

PRINSIP

1. Interpretasi mestilah berkaitan dengan apa yang sedang dibina atau diterangkan kepada sesuatu yang berkaitan diri atau pengalaman pelawat.
2. Maklumat bukan interpretasi, walau bagaimanapun semua interpretasi mengandungi maklumat.
3. Interpretasi ialah suatu seni yang menggabungkan banyak seni lain.
4. Tujuan utama interpretasi bukan memberi arahan tetapi membuat provokasi.
5. Interpretasi hendaklah bertujuan untuk membentangkan sesuatu secara keseluruhan dan tidak secara sebahagian atau berfasa.
6. Interpretasi menggunakan pendekatan yang berbeza bagi segmen pelawat yang berlainan.

Kaedah Interpretasi

(A) Kaedah bersemuka

1. Ceramah
2. Demonstrasi
3. Lawatan

(B) Lawatan berpandu

1. Bahan-bahan dan kemudahan untuk lawatan berpandu

(C) Menggunakan peralatan gadgetry

1. Alatan elektronik
2. Alatan percetakan

(A) KAEDAH BERSEMUKA:

1. Ceramah

Kaedah ini merupakan komunikasi atau perhubungan antara sehala atau 2 hala seperti sesi soal jawab di antara penceramah dengan penonton. Perbualan antara 2 atau lebih individu secara tidak formal adalah seperti cerita lagenda yang diceritakan oleh orang tempatan kepada pelancong dan manakala penyampaian cerita secara sehala adalah seperti persembahan teater. Antara contoh terbaik jenis kaedah ini ialah persembahan cahaya dan bunyi sejarah Melaka.

2. Demostrasi

Kaedah demonstrasi ini ialah kaedah komunikasi 2 hala yang mempamerkan sesuatu yang asli atau tidak kepada hadirin, di samping melibatkan mereka secara langsung. Kaedah ini adalah kaedah yang lebih efektif berbanding dengan kaedah ceramah. Biasanya kaedah ini dilakukan dengan tujuan bagi membina kefahaman melalui tunjuk cara dan penglibatan hadirin.

3. Lawatan

Kaedah lawatan pula ialah kaedah komunikasi sehala sahaja yang mana sekumpulan rombongan manusia dibawa melihat ke tempat-tempat tertentu bagi memahami sesuatu dengan lebih mendalam. Seperti kaedah demonstrasi, kaedah ini juga menglibatkan penglibatan hadirin tetapi tanpa bantuan pihak ketiga. Penglibatan hadirin bersifat pengalaman. Contohnya melawat zoo, mendaki Gunung Ledang, berenang di Tasik Dayang Bunting dsbnya.

(B) LAWATAN BERPANDU:

Pengertian kaedah ini hampir sama dengan kaedah bersemuka - lawatan, tetapi perbezaannya komunikasi 2 hala berlaku dan ciri-ciri ketiga-tiga kaedah bersemuka iaitu, ceramah, demonstrasi dan lawatan, ada di dalam kaedah ini. Biasanya hos perlu memiliki pengetahuan yang mendalam mengenai semua aspek lokasi lawatan supaya maklumat dapat disampaikan dengan berkesan selain menjawab pelbagai soalan kelak daripada pelawat.

Contoh: seorang pemandu pelancong yang menggunakan kaedah ini haruslah terlatih dan profesional, serta boleh mengendalikan lawatan di mana sahaja. Untuk membawa pelawat, hos memerlukan brosur, peta, itenarari dsbnya. Pendek kata, sebuah produk/pakej perlu direka untuk pelawat.

(C) PERALATAN GADGETRY:

1. Alatan Elektronik

Televisyen, radio, komputer, internet, slaid, vcd, skrin sentuh, wayang gambar, papan iklan bermultimedia, kereta berhias dsbnya.

2. Alatan Percetakan

Suratkhabar, majalah, leaflet / brosur, buku panduan, peta, papan tanda, kain rentang (banner), pakaian dsbnya.

Media Interpretasi

Media interpretasi memainkan peranan yang penting dan merupakan antara rangka promosi yang digunakan bagi memperkenalkan sesuatu tempat atau produk pelancongan sama ada yang telah sedia ada atau yang baru. Berikut adalah antara media-media interpretasi yang biasa digunakan di negara kita:

• Pusat interpretasi
• Laluan interpretasi
• Papan tanda dan pameran
• Penerbitan
• Radio, televisyen dan peralatan lain.

1. Pusat Interpretasi

Mempunyai premis atau ruang sendiri sama ada dalam bangunan itu sendiri atau di ruang atau bilik yang tertentu. Contoh: Pusat Penerangan (TIC), Muzium, Galeri, Sudut dsbnya. Ia juga terdiri daripada maklumat yang berkaitan dengan lokasi, hidupan dan habitat serta panduan pengekalan. Popular digunakan di lokasi alam semulajadi. Contoh: MATIC dan Taman Negara.

2. Laluan Interpretasi

Laluan yang mana ianya terdiri daripada secara semulajadi atau dibina khas untuk tujuan interpretasi. Sepanjang laluan ini dilengkapkan dengan pelbagai papan tanda, petunjuk dan lain-lain yang memaparkan pelbagai maklumat dan mesej.

3. Papan Tanda

Terdiri daripada pelbagai rekabentuk dan saiz. Cermin atau tanpa cermin. Perlu kepada penggunaan grafik, jenis dan saiz huruf yang sesuai. Perlu bagi membolehkan dibaca dari jarak yang dikehendaki. Terdapat di pelbagai lokasi.

4. Pameran

Terdiri daripada kombinasi pelbagai media yang digunakan dalam satu pertunjukan bagi sesuatu tempoh tertentu. Pelbagai maklumat dapat disampaikan melaluinya. Perlu kepada promosi yang efektif. Amat berkesan. Modal yang besar. Contoh: Pameran Alam Kubur, Pameran Dinasour, Pameran Mumia, Pameran Perak Man dll.

5. Penerbitan

Meliputi brosur, buletin, poskad, buku, poster, cawan seramik (mug), pen, penanda buku dan lain-lain. Memerlukan pelbagai rekabentuk dan haruslah menarik. Merupakan satu edaran yang luas dan boleh dikirim kepada individu. Ia juga boleh disimpan dan menjadi rujukan apabila diperlukan.

6. Radio & TV

Disiarkan dalam bentuk berita, rencana, soaljawab atau temuramah. KIip video / cd / vcd serta internet juga turut berperanan menterjemahkan mesej yang ingin disampaikan.

~ Suntingan: En. Zulhilmy

Program Interpretasi

1. Pusat pelawat
2. Pameran tepi laluan
3. Papan tanda interpretasi
4. Peralatan pandu-arah
5. Perkhidmatan peribadi

• Berjalan kaki, merentas dan lawatan
• Tugasan di lokasi
• Tugasan di luar lokasi
• Demonstrasi

6. Kemudahan audio-visual
7. Penerbitan yang disediakan untuk pelawat

• Brosur
• Peta
• Buku panduan, dsbnya

8. Perpustakaan
9. Program khas

• Pendidikan alam sekitar
• Kemudahan dan program untuk golongan yang kurang upaya
• Interpreter bergerak

10. Penulisan & Fotografi

• Artikel / Jurnal
• Weblog / Photoblog

~ Suntingan: En. Zulhilmy

Khidmat Pelawat

(A) PERANAN HOS DI DESTINASI PELANCONGAN

1. Menyenarai & menunjukkan ciri-ciri hos yang baik:

• Mengamalkan budaya hospitaliti & mesra pelanggan.
• Berpengetahuan.
• Prihatin & bertimbang rasa.
• Sikap yang betul.

2. Mengenalpasti keperluan pelancong & kaitannya dengan perkhidmatan:

• Pelancong & masalah mereka.
• Motif pelancong.

(B) PERANCANGAN PROGRAM KHIDMAT PELAWAT DI DESTINASI PELANCONG

Tahap 1: Membuat unjuran & merancang keperluan perkhidmatan.
Tahap 2: Menyelaras keperluan khidmat pelawat.
Tahap 3: Melatih kakitangan khidmat pelawat.
Tahap 4: Menilai latihan & perkhidmatan yang dilaksanakan.

(C) KOMUNIKASI

1. Komunikasi secara bersemuka.

• Dengan pemerhatian.
• Mendengar apa yang tersurat.
• Dengan maklumbalas.

2. Komunikasi tidak bersemuka.
3. Penampilan diri.
4. Bahasa pergerakan badan dalam konteks komunikasi.

• Mimik muka.
• Gerak-geri.
• Mata.
• Sentuhan.
• Sikap.

~ Suntingan: En. Zulhilmy

Brosur

PENGENALAN

Brosur ialah satu bentuk pengiklanan melalui kertas. Brosur mengiklankan lokasi, acara, hotel, produk, servis dll. Biasanya brosur menitikberatkan susunan ayat dan rekabentuk yang menarik. Kiriman pos secara terus (direct mail) dan persembahan perdagangan (trade show) merupakan salah satu cara mengedarkan brosur. Di hotel dan tempat-tempat yang kerap dikunjungi, rak-rak brosur disediakan untuk mempromosikan tempat-tempat tarikan utama.

Terdapat 2 rekabentuk brosur iaitu brosur yang menggunakan sehelai kertas berlipat (single sheet) dan brosur berbentuk buku kecil (booklet). Single sheet biasanya dilipat 2 dan 3 yang mana kedua-dua belah muka surat kertas dicetak sama ada lipatan berbentuk Z (Z-fold) atau C (C-fold) atau bentuk-bentuk lipatan lain yang menarik. Penggunaan kertas yang besar seperti peta khusus atau gambar-gambar yang besar dilipat 4, 5 atau 6. Booklet pula adalah helaian kertas yang banyak yang biasanya dijahit atau dicantumkan dengan stapler di bahagian tengah seperti buku.

Kebanyakan brosur yang dicetak di kedai menggunakan 4 proses warna di atas kertas berkilat (glossy paper) untuk menampilkan kesan yang berkualiti. Orang perseorangan banyak menggunakan printer peribadi tetapi untuk kuantiti yang banyak, cetakan di kedai lebih menjimatkan masa dan kos.

FUNGSI

1. Fungsi Informasi

Kebiasaannya brosur digunakan untuk memberitahu pelanggan-pelanggan berpotensi berkenaan sesebuah organisasi. Maklumat ini berkaitan dengan persembahan organisasi tersebut, produk / servis baru yang ditawarkan, atau perubahan-perubahan yang berlaku di organisasi seperti nama dll.

2. Fungsi Pengiklanan

Brosur penting sebagai alat pengiklanan yang dapat menarik perhatian pelanggan dalam mempromosikan sesebuah produk / servis.

3. Fungsi Identifikasi

Brosur yang baik juga membolehkan mengekalkan ‘kriteria’, ‘ciri-ciri’ atau ‘konsep’ sesebuah organisasi berdasarkan logo, moto / slogan, atau rekabentuk brosur yang mewakili organisasi.

ELEMEN PENGHASILAN BROSUR

Ketiga-tiga fungsi ini saling berhubungkait antara satu sama lain. Dalam kata lain brosur mestilah:

• Mempunyai objektif dan fungsi.
• Menonjolkan ciri-ciri fungsinya (informasi, pengiklanan atau identifikasi).
• Memastikan fungsi-fungsi tersebut ada di dalam brosur, walaupun salah satunya lebih menonjol daripada yang lain.
• Memilih format brosur yang betul berdasarkan objektif.
• Perkataan dan ayat yang sesuai.
• Gambar-gambar yang perlu diletakkan.

~ Nota: En. Zulhilmy

Langkah-Langkah Membina Brosur

LANGKAH 1 : Sasaran pembaca

Perlu mengetahui keperluan & minat pembaca berdasarkan beberapa faktor umur, jantina, tempat tinggal, tahap kesamaan/kebiasaan (familiarity) perkhidmatan, fasiliti @ produk anda. Perlu juga mengetahui budaya msykt setempat spt cara sosial, bahasa slangga, lawak, hiburan dll. Bgmn pelanggan boleh mendptkan informasi? Pembaca yg berbeza memperolehi informasi yg berbeza.

LANGKAH 2 : Tetapkan tujuan & objektif anda

Brosur efektif memerlukan tujuan & objektif yg jelas & tepat. Ianya menjadi garis panduan utk mengukur brosur.

LANGKAH 3 : Pemilihan sistem edaran

Fikir dulu bgmn utk mengedar brosur sblm anda merekabentuk brosur terutama saiz & bentuk. Cth: brosur di rak, memerlukan saiz yg kecil. Tradisinya, brosur diletakkan di TIC & travel agency. Kini, brosur juga boleh diletakkan di stesen minyak, org persorangan (dlm majlis & shopping complex), di celah suratkhabar.

LANGKAH 4 : Bangunkan tema anda

Menulis brosur ibarat bercerita. Cerita yg bertema mengikat bhgn-bhgn yg berbeza bersama-sama. Tema brosur sama spt maklumat penting utk diberitahu kpd pembaca. Idea tema juga datang drpd produk anda. Apakah yg anda cuba jual menggunakan brosur? Produk anda adalah tema anda. Tema boleh dibangunkan berdasarkan tujuan anda.

LANGKAH 5 : Bangunkan mesej anda

Mesej hendaklah berdasarkan tema anda. Dptkan maklumat yg jelas & mudah difahami. Terdpt beberapa prinsip yg perlu anda ikuti:

PRINSIP 1 - Jadikan pendek

Mungkin ada antara anda semua mahukan semua maklumat diletakkan dlm satu brosur kerana ianya cost- effective. Tetapi bukan semuanya dibaca oleh pelanggan, ayat panjang boleh membosankan mereka. Ini tidak efektif & membuang masa & wang. Dlm hal ini, terdapat 3 perkara yg perlu diambilkira.

1. Hadkan maklumat & ikut tema. Cth: Anda ingin membina brosur mengenai burung bangau yg boleh dijumpai di kwsn anda. Tema anda: “Apakah yg dimakan oleh burung bangau itu?” Hadkan maklumat mengenai makanan burung itu shj di kwsn anda. Memasukkan maklumat makanan burung lain tidaklah sesuai utk brosur anda.
2. Jgn sesakkan teks & gambar dlm brosur. Wujudkan ruang kosong supaya brosur anda kelihatan lapang, lebih menarik & mudah dibaca serta fokus oleh pembaca.
3. Guna ayat pendek & jelas. Pelanggan dpt baca & faham dgn cepat.

PRINSIP 2 - KISS IT !!!

Bukan bermaksud anda perlu cium brosur anda. KISS membawa erti “Keep It Super Simple” iaitu brosur haruslah ringkas, mudah dibaca & difahami. Masalah lain ialah clutter iaitu sesak dgn bahan yg tidak berkaitan sehingga tiada ruang kosong dlm brosur anda. Hadkan maklumat & wujudkan ruang kosong sedikit. Masalah lain ialah ‘jargon’ iaitu perkataan/istilah yg bombastic/ berbunga-bunga/sukar difahami. Jika tidak boleh dielakkan, cuba terangkan maksudnya. Cth: Yg manakah ayat ini mudah dibaca & difahami bagi brosur khusus untuk golongan jurufoto?

1. Guna f8 pada 1/30 ATAU
2. Setkan f-stop kamera anda di f8 & kelajuan shutter di 30

PRINSIP 3 - Legibility/Readability

Pertimbangkan spacing dgn memastikan margin & spacing antara teks & gambar konsisten. Kesalahan ini mungkin menarik perhatian pembaca & mungkin juga mereka terlepas membaca maklumat tertentu.

Huruf & jenis taip juga mempengaruhi kebolehbacaan brosur. Pembaca lebih gemar membaca campuran huruf besar & kecil spt mana di dlm buku/majalah. Elak guna huruf jenis berbunga @ ornamental. Ini boleh menyukarkan pembacaan. Huruf yg paling sesuai ialah Roman. Saiz huruf juga penting. Jgn guna terlalu kecil @ terlalu besar. Saiz yg paling sesuai antara 10 – 12. Periksa pencetak @ mesin taip utk pelbagai saiz huruf. Tetapi saiz huruf perlu konsisten.

Hati-hati ketika menggunakan kertas. Elak guna kertas kilat @ glossy kerana ianya boleh membalikkan silau cahaya. Ini menyukarkan pembacaan. Warna terang juga perlu dielakkan. Warna spt merah terang @ kuning terang menyebabkan pembaca tidak dpt menumpukan pembacaan.

Akhir sekali, hati-hati memilih warna dakwat. Sesetengah warna dakwat sukar utk dibaca, terutama gabungan dgn kertas berwarna. Cuba dulu kombinasi warna dakwat sblm anda membuat keputusan.

PRINSIP 4 - Unity (Satukan)

“United We Stand – Divided We Fall” antara ungkapan yg selalu digunakan dlm brosur berkaitan dgn tema. Cth: Kwsn setmpt anda akan menganjurkan minggu komuniti. Tema: “Cahaya Masai Bandar Bercahaya.” Apa istimewa CM berbanding bandar lain? Semua maklumat dlm brosur berdasarkan tema ini.

PRINSIP 5 - Flow (Aliran)

Pernahkah anda sesat ketika melancong di tmpt yg tidak pernah anda kunjungi sblm ini? Sama juga jika pembaca membaca tidak mengikut aliran yg betul.

PRINSIP 6 - Attention Getters (Perhatian)

Brosur anda perlu mengandungi bahan yg dpt menarik perhatian pembaca spt humor, warna, catchy phrases, gambar/lukisan unik & soalan. Tmpt yg paling penting di brosur ialah cover depan. Cover depan brosur penting kerana:

1. Pusat maklumat & perhatian
2. Memperkenalkan anda kpd pembaca
3. Menunjukkan tema anda kpd pembaca

Cover depan perlu dibuat dgn kreatif & menarik. Jika pembaca tidak menyukainya, mereka tidak akan mengambil brosur anda utk dibaca. Pembaca tidak perlu utk membaca keseluruhan brosur jika cover depan sudahpun memperkenalkan anda. Pembaca sepatutnya dpt meneka apa yg terkandung dlm brosur melalui cover depan. Cth: Tema: “Kami bekerja keras, anda tidak perlu.” Maka cover depan anda seharusnya spt ini:

1. Kami bekerja keras perlu dihitamkan (bold).
2. Gambar staf anda bekerja bersama pelanggan.
3. Nama perkhidmatan anda.

Attention getters yg biasa digunakan ialah catchy phrases, soalan & gambar yg menarik. Catchy phrases & soalan yg baik utk meningkatkan keinginan utk mengetahui lebih lanjut sesuatu perkara. Ianya hendaklah positif, pendapat & berorientasikan aktiviti. Cth: KFC – “Sehingga menjilat jari!” & McDonald – “I’m loving it.”

LANGKAH 6 : Format

Format: bentuk, saiz & jenis brosur. Saiz hendaklah bersesuaian dgn maklumat yg dimasukkan. Jika utk dihantar ke rumah, brosur mestilah besar. Jika utk org yg membawanya ke mana-mana, brosur mestilah bersaiz poket.

(Gambar lipatan brosur)

Jika bersaiz kecil, anda perlu kreatif spt bentukkan brosur anda seekor burung jika brosur anda berkenaan burung. Warna kertas juga perlu bersesuaian & elak warna gelap. Kertas cover depan sebaiknya kalis air / cuaca. Cara lipatan tidak semestinya 3 lipatan, byk cara lain. Rujuk brosur lain yg sedia ada @ tanya pakar.

KESIMPULAN

Brosur yg baik mempunyai:

1. Sasaran pengguna
2. Matlamat & objektif jelas
3. Edar di tmpt pengguna boleh memperolehinya
4. Berorientasikan tema
5. Ringkas (Brief)
6. Mudah (Simple)
7. Boleh dibaca (Readable)
8. Satukan (unitied) tujuan & isi
9. Aliran yg betul
10. Format yg kreatif

KEBAIKAN BROSUR:

1. Bersifat mobil. Pelanggan boleh membawanya pulang & menunjukkan kpd org lain. Ianya membuatkan brosur mempunyai kesan jangka pjg berbanding media lain.
2. Menjadi sebahagian dlm sistem informasi – perbualan tatkala dipindahmilikkan.
3. Mempunyai nilai cenderahati. Ianya berkomunikasi lebih panjang walaupun perhubungan telah berakhir.
4. Membolehkan berhubung lebih byk org & kurang menggunakan wang drpd komunikasi 2 hala.
5. Boleh membangunkan lebih byk brosur utk memperolehi kuantiti pelanggan yg diingini.

KEBURUKAN BROSUR:

1. Jika tidak diedarkan dgn betul, ianya akan menjadi bahan tontonan shj sama spt brosur lain di rak. Ini akan mengurangkan pengambilan.
2. Brosur dpt disampaikan kpd pelanggan dlm kuantiti yg terhad wlpun diedarkan scr meluas. Pelanggan lebih gemar menggunakan maklumat tidak formal (org ke org). Jika brosur shj tanpa bantuan org, ianya tidak berjaya memujuk pelanggan utk melancong.
3. Bersifat impersonal. Tidak membenarkan pembaca memberi maklumbalas.
4. Mesti mengkhususkan kpd pelanggan scr spesifik. Ini memerlukan perancangan yg baik. Pelanggan mungkin tidak menggunakan brosur utk dptkan maklumat.
5. Kerap digunakan sehinggakan tiada lagi yg menarik utk dibaca.

~ Nota: En. Zulhilmy